กำนัน ต.บ้านปึก เดินหน้าโครงการ อนุรักษ์ผ้าทอมือสมัย ร.5 หรือ ที่รู้จักในปัจจุบัน“ผ้าทอคุณย่าท่าน” ซึ่งเกิดจ าก พ ระราชดำริ สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า เมื่อกว่า 100 ปีก่อน ด้วยการดึงเยาวชนจากชมรมทูบีนัมเบอร์วัน ของนักเรียนโรงเรียนวัดใหม่เกตุงามและเยาวชนในพื้นที่ เข้ามาเรียนรู้วิธีการทอผ้าโบราณจากคนรุ่นก่อน หวังรักษาตำนานผ้าทอมืออ่างหินอันโด่งดัง และกำลังเป็นที่รู้จักในปัจจุบัน ให้คงอยู่คู่ จ.ชลบุรีและประเทศไทย
นายเกษม อินทโชติ กำนันตำบลบ้านปึก อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี เผยว่าหลังจากที่ชาวตำบลบ้านปึก ได้รับพระมหากรุณาธิคุณ จากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ที่ทรงมีกระแสรับสั่งให้ชาวตำบลบ้านปึก อนุรักษ์และฟื้นฟูชื่อเสียงของผ้าทอมืออ่างหิน ที่มีชื่อเสียงมานานกว่า 100 ปี ให้คงอยู่คู่ประเทศไทยและจังหวัดชลบุรี โดยทรงให้เปลี่ยนชื่อเป็น “ผ้าทอคุณย่าท่าน”ตั้งแต่ปี 2556 ซึ่งมีที่มาจาก สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ที่ทรงเป็นสมเด็จย่า จนทำให้หน่วยงานในจังหวัด เร่งสนับสนุนให้ผ้าดังกล่าวมีการนำกลับมาทอใหม่อีกครั้งนั้น และในวันนี้ชื่อเสียงของผ้าดังกล่าวได้เป็นที่รู้จักในวงกว้าง รวมถึงยอดการสั่งทอที่มีเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ
“วันนี้เราได้ต่อยอดนวัตกรรมการทอ จากเดิมที่ทำได้เพียงผ้าขาวม้า มาเป็นการผลิตผ้าชิ้นที่สามารถตัดเสื้อได้ 1 ตัว และยังมีเสื้อสำเร็จรูปที่ตัดจากผ้าทอคุณย่าท่าน ออกขายรวมกับผ้าพันคอ และผ้าคุมไหล่ซึ่งเป็นสินค้าไหม โดยเราได้ทำเฟืองและกี่ สำหรับทอผ้าคลุมไหลและผ้าพันคอโดยเฉพาะ ไม่เพียงเท่านั้นยังเปิดโอกาสให้คนรุ่นเก่าที่มีอายุตั้งแต่ 70 ปีขึ้นไปและเป็นกลุ่มคนทอผ้าเดิม ให้สามารถทอผ้าอยู่กับบ้านได้โดยไม่ต้องเดินทางมาที่ศูนย์อนุรักษ์การทอ ทำให้เราได้ผลผลิตจากภูมิปัญญาชาวบ้านปึกที่แท้จริง และยังมีการนำเส้นด้ายที่มีคุณภาพดี ราคาสูงมาทอ แต่ขายในราคาสูง เพราะ เราไม่ได้มุ่งหวังในแง่ของผลกำไร แต่ต้องการให้ผ้าทอนี้อยู่คู่กับจังหวัดชลบุรีตลอดไป ”
กำนันเกษม ยังบอกอีกว่าปัจจุบันยอดจำหน่าย“ผ้าทอคุณย่าท่าน” เติบโตขึ้นเรื่อยๆ ตามความต้องการขอหน่วยงานรัฐและภาคเอกชนที่สั่งซื้อเข้ามา แต่เพราะการทอผ้าแต่ละผืนต้องใช้เวลามากถึง 1 วันเต็มๆ ทำให้ทางศูนย์ฯ ต้องนำเยาวชนในชุมชน และสมาชิกสภาวัฒนธรรมตำบลบ้านปึก เข้ามาช่วยในเรื่องการทอที่ศูนย์การเรียนรู้เรื่องการทอผ้า ที่ตั้งอยู่ในโรงเรียนวัดใหม่เกตุงาม ซึ่งนอกจากจะเป็นกำลังเสริมที่สำคัญแล้ว กิจกรรมนี้ยังทำให้ชาวตำบลบ้านปึก ทั้งผู้ใหญ่ เด็กและผู้สูงอายุ ได้มีส่วนร่วมในการทอผ้าโบราณเพื่ออนุรักษ์วัฒนธรรมและของดีของตำบล รวมทั้งของดีของเทศบาลเมืองอ่างศิลาไว้ให้คงอยู่สืบไป
โดยขณะนี้ ศูนย์การเรียนรู้เรื่องการทอผ้า มีกลุ่มนักเรียนของโรงเรียนวัดใหม่เกตุงา และนักเรียนโดยรอบพื้นที่ รวมทั้งเยาวชนจากชมรมทูบีนัมเบอร์วัน ตำบลบ้านปึก เข้ามาเรียนรู้ด้านการทอ ตั้งแต่การกลอด้าย, การขึ้นลาย, การผูกเส้นด้ายและการเขียนลายผ้าบาติก ซึ่งนอกจากเยาวชนจะมีรายได้เสริมช่วงวันหยุดแล้ว ยังทำให้เกิดสมาธิ มีความสามัคคี และมีวินัยในตัวเองอีกด้วย
ทั้งนี้ “ผ้าทอมืออ่างหิน” เกิดจากพระราชดำริของ สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า เมื่อครั้งทรงแปรพระราชทานมาประทับยังตำบลอ่างศิลา ที่ทรงมีพระราชประสงค์จะให้คนในชุมชนมีอาชีพ จึงทรงถ่ายทอดความรู้ตั้งแต่การนำเส้นด้ายสอดเข้ากระสวย ก่อนนำสู่ตัวเฟืองจนถึงการทอและการสร้างลวดลายที่มีความโดดเด่นเฉพาะตัว คือ ลายไส้ปลาไหล-นกกระทา จนเป็นที่ กล่าวถึงในเรื่องความสวยงามของลายผ้า ซึ่งคนในสมัยโบราณหากได้เห็นจะรู้ทันทีว่า เป็นผ้าทอมืออ่างหิน ที่มาจาก ตำบลบ้านปึก-อ่างศิลา โดยได้รับการยกย่องว่าเป็นผ้าลายโบราณที่มีความสวยงาม และในวันนี้ยังคงได้รับการอนุรักษ์จากคนรุ่นหลังอีกด้วย